Czy ocet jabłkowy pomaga na żylaki?

Właściwości prozdrowotne octu jabłkowego

Ocet jabłkowy to produkt otrzymywany w wyniku naturalnej fermentacji octowej jabłek, która zachodzi przy udziale drożdży oraz bakterii z rodziny Acetobacter. Dzięki zawartości różnych kwasów organicznych (m.in.: octowego, jabłkowego, mlekowego, bursztynowego, winowego i cytrynowego) oraz polifenoli (antyoksydantów), takich jak choćby katechiny, kwas chlorogenowy, kwas galusowy, kwas kawowy, kwas prokatechowy, kwas p-kumarowy, czy kwas ferulowy, ocet jabłkowy wykazuje liczne właściwości prozdrowotne (1).

W dotychczasowych badaniach stwierdzono, że ocet jabłkowy ma działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe, przeciwnadciśnieniowe oraz przeciwotyłościowe (2).

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że regularne spożywanie octu jabłkowego pomaga kontrolować masę ciała, normalizować poziom glukozy, cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL i trójglicerydów we krwi oraz zmniejszać stany zapalne w  organizmie, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą typu 2, hipercholesterolemią oraz nadwagą i otyłością (3). Ponadto ocet jabłkowy stosowany bezpośrednio na skórę pomaga w leczeniu zakażeń bakteryjnych i drożdżakowych.

Ocet jabłkowy na żylaki – czy pomoże?

Literatura fachowa donosi, iż ocet jabłkowy wyprodukowany z owoców jabłoni niskiej (Malus pumila) należącej do rodziny różowatych (Rosaceae) może pomagać w leczeniu żylaków, gdy jest stosowany miejscowo przez odpowiednio długi okres czasu (4). Sugeruje się, że stosowanie octu jabłkowego na żylaki nóg może pomóc złagodzić objawy, takie jak ból, podrażnienie, owrzodzenie żylne, przebarwienia, obrzęki, skurcze oraz swędzenie (5).

W randomizowanym, kontrolowanym placebo badaniu klinicznym z udziałem 80 pacjentów z żylakami leczonymi zachowawczo (objawowo) wykazano, iż zewnętrzne stosowanie octu jabłkowego na żylaki nóg pomagało łagodzić takie dolegliwości, jak skurcze, ból, obrzęk, swędzenie, przebarwienia, zmęczenie kończyn dolnych i uczucie ciężkości nóg, w porównaniu z grupą kontrolną (6).

Ocet jabłkowy na żylaki nóg – efekty i mechanizm działania

Ocet jabłkowy zawiera antyoksydanty (zwłaszcza polifenole), które pomagają chronić komórki organizmu przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu (7). Antyoksydanty zawarte w occie jabłkowym wspomagają zdrowie naczyń krwionośnych, zwiększając ich elastyczność oraz chroniąc przed uszkodzeniami wywoływanymi przez stres oksydacyjny. Przeciwutleniacze poprawiają również przepływ krwi w naczyniach, dlatego ocet jabłkowy może potencjalnie przynosić pewne korzyści u osób, u których występują żylaki i pajączki.

Ostatnie doniesienia naukowe sugerują, że produkty naturalne, do których zalicza się ocet jabłkowy, mogą wywierać korzystny wpływ na żylaki i pajączki za pośrednictwem wielu różnych mechanizmów działania. Wśród nich wymienia się m.in.: hamowanie enzymów odpowiedzialnych za degradację integralności strukturalnej ściany żylnej, działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, wspomaganie gojenia się ran i owrzodzeń, a także właściwości wazoaktywne, które poprawiają napięcie naczyń krwionośnych oraz regulują ciśnienie i przepływ krwi (8).

Ocet jabłkowy na żylaki – opinie ekspertów

Na długo przed pojawieniem się współczesnej medycyny, osoby z żylakami sięgały po różne zioła i inne naturalne metody leczenia swoich dolegliwości żylnych, w tym ocet jabłkowy. Niektóre z tych tradycyjnych metod leczenia okazały się czymś więcej niż tylko przesądami, inne zaś nie zostały poparte badaniami i zostały wyparte z leczenia przez nowe leki i zabiegi (9).

Istnieje niewiele badań potwierdzających skuteczność stosowania octu jabłkowego we wspomaganiu leczenia żylaków nóg. Jedynie w niewielkim badaniu przeprowadzonym w 2015 roku w Turcji w poliklinice chirurgii sercowo-naczyniowej z udziałem 80 pacjentów z żylakami nóg oceniano wpływ nakładania na nogi okładów z materiału nasączonego octem jabłkowym przez 30 minut każdego ranka i wieczora, jednocześnie trzymając nogi uniesione w górze (10). Naukowcy wykazali, że pacjenci stosujący ocet jabłkowy na żylaki nóg odczuwali mniejszy ból, swędzenie, skurcze, obrzęk i zmęczenie kończyn dolnych pod koniec badania. Nadal jednak mieli żylaki.

Unoszenie nóg w górę jest jedną z zachowawczych metod leczenia żylaków, która poprawia krążenie żylne i pomaga łagodzić objawy żylaków kończyn dolnych (11). Dlatego trudno jednoznacznie określić, czy to regularne unoszenie nóg w górę, czy zastosowanie octu jabłkowego było odpowiedzialne za poprawę objawów u pacjentów z żylakami nóg. Chociaż mało prawdopodobne jest, aby stosowanie octu jabłkowego na żylaki i pajączki było szkodliwe, to jednak warto omówić leczenie żylaków z flebologiem – lekarzem specjalizującym się w diagnostyce, profilaktyce i leczeniu chorób żył.

Jak stosować ocet jabłkowy na żylaki?

Według zaleceń tradycyjnej medycyny indyjskiej (Ajurwedy), rekomenduje się stosowanie octu jabłkowego na żylaki nóg dwa razy dziennie, rano i wieczorem przez co najmniej jeden miesiąc. (12). Ocet jabłkowy na żylaki i pajączki należy za każdym razem delikatnie wmasowywać w zmienione chorobowo miejsca przez 30 minut. Można również nawilżyć płatek kosmetyczny lub gazę naturalnym octem jabłkowym, następnie przyłożyć go do miejsca, w którym występują żylaki (np. poprzez owinięcie) i odczekać 30 minut. (13). Sugeruje się, że ocet jabłkowy może zmniejszać w ten sposób ból, obrzęk, swędzenie, przebarwienia i zmęczenie kończyn dolnych.

Czy ocet jabłkowy na żylaki jest bezpieczny?

Zaleca się, aby przed zastosowaniem octu jabłkowego na żylaki i pajączki nóg, nałożyć w pierwszej kolejności ocet jabłkowy na niewielki fragment nogi w celu ustalenia obecności alergii. W przypadku stwierdzenia suchości, czy podrażnienia skóry nóg wskutek zastosowania octu jabłkowego, należy nałożyć krem nawilżający na ten obszar i przerwać terapię octową. Warto podkreślić, że w badaniu, w którym oceniano wpływ octu jabłkowego na żylaki nóg, u żadnego z 40 pacjentów objętych interwencją nie zaobserwowano alergii ani podrażnienia skóry w trakcie, ani po badaniu (14).

Ocet jabłkowy na żylaki – podsumowanie

Żylaki i pajączki na nogach są często spotykanym problemem u osób dorosłych, którzy prowadzą siedzący tryb życia lub długo przebywają w pozycji stojącej. Ocet jabłkowy, dobrze znany ze swoich właściwości prozdrowotnych, jest wskazywany na wielu stronach internetowych jako środek zmniejszający objawy żylaków i poprawiający wygląd kończyn dolnych. Istnieją przesłanki sugerujące, że ocet jabłkowy w połączeniu z unoszeniem nóg w górę może łagodzić objawy żylaków, jednak wymagane są dalsze badania potwierdzające te doniesienia.