Ocet winny jest wytwarzany z białego lub czerwonego wina i jest najczęściej używanym octem przez mieszkańców obszaru śródziemnomorskiego. Wiele osób lubi stosować ocet winny do rozmaitych sałatek, surówek, sosów oraz marynat do mięs i ryb. Jak się okazuje, ocet winny nie tylko poprawia walory smakowe wielu potraw, lecz także wykazuje liczne właściwości prozdrowotne.
Czy ocet winny jest zdrowy?
Ocet winny powstaje w wyniku fermentacji wina (białego lub czerwonego) bądź winogron (białych lub czerwonych) przy użyciu bakterii kwasu octowego należących do rodziny Acetobacteriace. Zarówno biały, jak i czerwony ocet winny jest ceniony za swoje właściwości prozdrowotne, smakowe i zapachowe. Ocet winny zawiera wiele bioaktywnych substancji, wśród których wymienić należy polifenole (w tym antocyjany i resweratrol), kwasy organiczne, fruktooligosacharydy (FOS), witaminy i składniki mineralne. Właśnie dzięki zawartości tych biologicznie aktywnych związków, ocet winny wywiera pozytywny wpływ na zdrowie człowieka (1).
Ocet winny – właściwości
Jakie potencjalne właściwości zdrowotne wykazuje ocet winny? Oto najważniejsze z nich:
- Przeciwbakteryjne
- Przeciwutleniające
- Przeciwmiażdżycowe
- Przeciwcukrzycowe
- Przeciwnowotworowe
- Przeciwdepresyjne
- Przeciwanemiczne (poprawia wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego)
- Hipotensyjne – obniżające ciśnienie tętnicze krwi
- Hipolipemizujące – obniżające poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL (tzw. „złego” cholesterolu) i trójglicerydów we krwi
- Hipoglikemizujące – obniżające stężenie glukozy we krwi po posiłku
- Kardioprotekcyjne
Na co dobry jest ocet winny?

Sugeruje się, że ocet winny jest dobry na podwyższony cholesterol, zbyt wysoki poziom cukru i insuliny we krwi oraz nadciśnienie tętnicze. Ocet winny może pomóc obniżyć poziom cukru, cholesterolu i trójglicerydów we krwi, szczególnie u osób, które mają podwyższone wyjściowe stężenie tych parametrów (2).
Poza tym ocet winny spożywany wraz z posiłkiem zawierającym produkty bogate w żelazo (np. podroby, mięso, ryby, jaja) może poprawiać wchłanianie żelaza hemowego w jelitach, dzięki zawartości kwasów organicznych (3).
Ocet winny może również wspomagać odchudzanie (w tym zwłaszcza utratę tłuszczu brzusznego) u osób otyłych w wyniku zmniejszenia uwalniania greliny potocznie nazywanej hormonem głodu oraz zwiększenia uczucia sytości po posiłku (4).
Natomiast u zdrowych dorosłych osób codzienne spożywanie czerwonego octu winnego przez 8 tygodni przyczynia się do istotnego obniżenia stężenia glukozy i insuliny we krwi na czczo oraz zmniejszenia insulinooporności, jednak może nie wykazywać znaczącego wpływu na redukcję masy ciała (5).
Ostatnie odkrycia naukowe podkreślają również, że ocet winny może być dobry na poprawę nastroju i łagodzenie objawów depresji zgłaszanych przez zdrowych dorosłych z nadwagą (6,7). Stwierdzono, że ocet winny korzystnie wpływa na metabolizm niacyny (witaminy B3) i zwiększa poziom nikotynamidu (biologicznie aktywnej formy niacyny), co może tłumaczyć poprawę nastroju oraz zmniejszenie nasilenia objawów depresyjnych.
Ocet winny – właściwości antyoksydacyjne
Ocet winny zawiera antyoksydanty, które mogą zwalczać infekcje bakteryjne, efektywnie zmiatać wolne rodniki i zapobiegać lub hamować rozwój nowotworu. W occie winnym występują przede wszystkim antocyjany, kwasy fenolowe oraz resweratrol (8).
Badania in vitro wykazały, że zawartość antocyjanów w czerwonym occie winnym zależy w głównej mierze od rodzaju i jakości czerwonego wina użytego do jego wytworzenia. Okazuje się, że ocet winny wyprodukowany z win odmiany Cabernet Sauvignon zwykle oferuje najwięcej antocyjanów (nawet do 20 różnych związków) (9).
Dzięki zawartości antyoksydantów, ocet winny może neutralizować szkodliwe działanie reaktywnych form tlenu na komórki organizmu, zmniejszać nasilenie stresu oksydacyjnego i chronić w ten sposób przed rozwojem chorób o podłożu wolnorodnikowym (np. cukrzycy, schorzeń sercowo-naczyniowych, nowotworowych, neurodegeneracyjnych, czy okulistycznych) (10).
Ocet winny obniża poziom cukru
Literatura fachowa donosi, iż octy winogronowe mają pozytywny wpływ na gospodarkę węglowodanową, ponieważ obniżają poziom glukozy na czczo i po posiłku oraz stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c) we krwi (11). Ocet winny obniża poziom cukru we krwi na czczo i po posiłku, głównie ze względu na zawartość kwasu octowego oraz antyoksydantów.
W przypadku niektórych produktów i potraw, czerwony ocet winny może obniżyć indeks glikemiczny (IG), co ma korzystny wpływ na poposiłkowe stężenie glukozy we krwi. Zgromadzone dowody naukowe sugerują, że codzienne włączanie do diety octu winnego w ilościach od 10 do 30 ml (1-3 łyżki) wydaje się obniżać poziom glukozy we krwi po spożyciu posiłków bogatych w węglowodany (np. dania z makaronem, ryżem, kaszą, pieczywem, czy ziemniakami) (12). Pozytywny wpływ octu winnego na obniżenie poziomu cukru we krwi po spożyciu posiłku bogatego w węglowodany wynika z hamowania aktywności alfa-amylazy (enzymu biorącego udział w trawieniu węglowodanów) oraz zwiększonego wchłaniania glukozy (13).
Ocet winny może być zatem szczególnie korzystny dla pacjentów z otyłością, cukrzycą oraz insulinoopornością.
Ocet winny na cholesterol
Ocet winny wykazuje właściwości antyoksydacyjne, kardioprotekcyjne, przeciwmiażdżycowe i przeciwcholesterolowe.
Wykazano, iż ocet winny poprawia lipidogram i ma korzystny wpływ na poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL (tzw. „złego” cholesterolu) i trójglicerydów we krwi (14). Poza tym ocet winny zmniejsza uszkodzenie śródbłonka naczyniowego spowodowane niekorzystnym działaniem wolnych rodników i peroksydacją lipidów, dzięki czemu może obniżać ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych (w tym miażdżycy naczyń krwionośnych i udaru mózgu).
Ocet winny obniża ciśnienie
Ocet winny może obniżać ciśnienie tętnicze krwi i zapobiegać rozwojowi nadciśnienia tętniczego, gdy jest spożywany regularnie (15).
Przeprowadzone badania wykazały, iż każde spożycie 30 ml (3 łyżek) octu winnego w ciągu dnia znacząco obniża skurczowe (średnio o 3,25 mmHg) i rozkurczowe (średnio o 3,33 mmHg) ciśnienie krwi, co może być pomocne dla osób z nadciśnieniem tętniczym (16).
Wskazuje się, że kwas octowy i polifenole to bioaktywne składniki, które są w głównej mierze odpowiedzialne za przeciwnadciśnieniowe właściwości octu winnego (17).
Ocet winny – jak pić?

Najprostszym sposobem na przygotowanie octu winnego do picia jest rozcieńczenie go z wodą. Ocet winny zaleca się wymieszać z wodą, co zmniejszy intensywność smaku octu. Na jedną szklankę wody należy wlać 1-3 łyżki octu winnego. Dla poprawy smaku, ocet winny wymieszany z wodą można dodatkowo posłodzić łyżeczką miodu. Poza tym ocet winny można wykorzystywać jako dodatek do sałatek, surówek, sosów, dressingów i marynat do mięs.
Skomentuj: