Czarny bez to roślina z rodziny piżmaczkowatych, która jest szeroko rozpowszechniona w niektórych częściach Europy, Azji, Afryki oraz Ameryki Północnej i Południowej. Kwiaty i owoce czarnego bzu są powszechnie wykorzystywane w medycynie ludowej ze względu na swoje liczne właściwości farmakologiczne. Czarny bez jest obecnie jedną z najczęściej stosowanych roślin leczniczych na świecie. Przekonajmy się, czy czarny bez na przeziębienie i grypę będzie dobrym wyborem.
Czarny bez – właściwości przeciwdrobnoustrojowe
Przeprowadzone badania in vitro i in vivo wykazały, że czarny bez posiada właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe oraz immunomodulujące (1).
Badania przedkliniczne dowiodły, że soki i ekstrakty z owoców czarnego bzu mają działanie przeciwdrobnoustrojowe, w tym wykazują aktywność przeciwko wirusowi grypy typu A (hFluA) oraz wirusowi zakaźnego zapalenia oskrzeli (IBV) (2). Właściwości przeciwwirusowe czarnego bzu są związane z hamowaniem replikacji wirusów we wczesnym etapie. Ponadto wykazano, że ekstrakty z owoców czarnego bzu aktywują zdrowy układ odpornościowy poprzez zwiększenie produkcji cytokin prozapalnych (IL-1 beta, TNF-α, IL-6, IL-8), jak również cytokin przeciwzapalnych (IL-10) (3).
Badacze sugerują, że ekstrakt z owoców czarnego bzu może mieć właściwości immunostymulujące, gdy jest podawany osobom cierpiącym na przeziębienie i grypę, pacjentom z obniżoną odpornością lub chorym na AIDS, którzy otrzymują chemioterapię, bądź inne leczenie.
Czarny bez może łagodzić objawy przeziębienia i grypy
Wyniki dotychczasowych badań klinicznych nad zastosowaniem czarnego bzu w profilaktyce i leczeniu infekcji wirusowych układu oddechowego są niezwykle obiecujące.
Wykazano, że czarny bez przyjmowany w okresie 48 godzin od momentu wystąpienia ostrej infekcji wirusowej układu oddechowego może skrócić czas trwania i nasilenie objawów przeziębienia i grypy u osób dorosłych (4). Czarny bez może zmniejszać charakterystyczne objawy przeziębienia i grypy, takie jak gorączka, ból głowy, katar i zatkany nos u dorosłych, gdy jest stosowany w ciągu pierwszych 48 godzin od wystąpienia objawów infekcji w postaci kapsułkowanego ekstraktu z owoców lub tabletek do ssania. Naukowcy w swoich badaniach zaobserwowali, że w okresie 2-4 dni stosowania czarnego bzu większość dorosłych uczestników doświadczyła znacznej redukcji objawów przeziębienia i grypy, średnio o 50%.
Na podstawie tych badań sugeruje się , że czarny bez może skrócić czas trwania przeziębienia i grypy oraz przyspieszyć powrót do zdrowia.
Czarny bez – cenne składniki bioaktywne
Wśród najważniejszych biologicznie aktywnych składników kwiatów i owoców czarnego bzu wymienia się witaminę C, witaminy z grupy B, sole mineralne (zwłaszcza potas i żelazo), polifenole, terpeny oraz błonnik pokarmowy (5). Owoce czarnego bzu zawierają różne grupy związków polifenolowych, m.in.: antocyjany, proantocyjanidyny, flawanole oraz kwasy fenolowe.
Badania in vitro dowiodły, że ekstrakt z owoców czarnego bzu bogaty w polifenole wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne, wymiatające wolne rodniki tlenowe, dzięki czemu może chronić komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym (6). Uważa się, że czarny bez sprzyja zwalczaniu drobnoustrojów chorobotwórczych (w tym wirusów odpowiedzialnych za rozwój przeziębienia oraz grypy), głównie ze względu na zawartość polifenoli i kwaśnych polisacharydów (7).
Dowiedziono, że antocyjany, a już zwłaszcza cyjanidyno-3-glukozyd i cyjanidyno-3-sambubiozyd wzmacniają funkcje odpornościowe oraz wykazują działanie przeciwwirusowe. Sugeruje się, że antocyjany mogą zmniejszać ryzyko rozwoju zakażenia wirusowego układu oddechowego, ponieważ wiążą się z wirusowymi glikoproteinami umożliwiającymi wirusom wnikanie do komórek gospodarza (8). Zwraca się również uwagę na to, że silne właściwości antyoksydacyjne antocyjanów mogą hamować biologiczną aktywność wirusa i/lub wytwarzać cytokiny przeciwzapalne, które pomagają łagodzić szkody wyrządzane przez wirusa (9).
Czarny bez na przeziębienie i grypę – dawkowanie
W większości przeprowadzonych do chwili obecnej badań podawano czarny bez na przeziębienie i grypę w postaci tabletek do ssania lub kapsułek w dawkach od 175 do 900 mg na dobę oraz w formie syropu lub soku w dawkach od 15 do 177 ml na dzień (10). Czarny bez zaleca się stosować od momentu rozpoczęcia objawów przeziębienia i grypy przez okres do czterech tygodni w przypadku stosowania leczniczego. Natomiast w celach profilaktycznych czarny bez na przeziębienie i grypę powinno się stosować przez okres do 12 tygodni, najlepiej w sezonie jesienno-zimowym, gdy dochodzi do częstszych infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych.
Czarny bez na przeziębienie i grypę – podsumowanie
Kwiaty i suszone lub gotowane owoce czarnego bzu były tradycyjnie stosowane w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienie i grypa (11). Omawiane doniesienia naukowe wskazują, że czarny bez może być bezpieczną opcją leczenia zakażeń wirusowych układu oddechowego. Czarny bez na przeziębienie i grypę wydaje się być bezpiecznym i sprawdzonym rozwiązaniem, które może skrócić czas trwania i nasilenie dokuczliwych objawów.
Skomentuj: