Ocet jabłkowy ma wiele zalet, które sprawiają, że jest on stałym gościem zarówno w domowych spiżarniach, jak i w apteczkach oraz kosmetyczkach. Jednak ocet jabłkowy octowi jabłkowemu nierówny. Produkty te mogą znacznie różnić się jakością. Po czym poznać, że dany ocet jabłkowy jest wartościowy? Jaki kupić? Jest kilka istotnych cech, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze dobrego octu jabłkowego.
Co to jest i jak powstaje ocet jabłkowy?
Ocet jabłkowy wytwarzany jest z rozdrobnionych owoców, które zalewane są wodą i odstawiane na kilka lub kilkanaście tygodni, w naczyniu ze stałym dostępem do powietrza. Przez ten czas masa owocowa podlega naturalnej, dwuetapowej fermentacji. Najpierw rozwijają się w niej drożdże produkujące alkohol – następuje fermentacja alkoholowa. Etap drugi to fermentacja octowa, podczas której bakterie wykorzystują alkohol jako surowiec energetyczny, wytwarzając kwas octowy. Powstały w ten sposób ocet jabłkowy ma mętną konsystencję, żółtobrązową barwę i jabłkowy, dość kwaśny smak.
Dzięki zawartości wielu składników odżywczych ocet jabłkowy wykazuje właściwości lecznicze i pielęgnacyjne. Walory te były doceniane już w starożytnej Babilonii, Egipcie, Grecji i Rzymie. A jako remedium na różnorodne dolegliwości ocet jabłkowy wykorzystywany był nawet przez ojca współczesnej medycyny – Hipokratesa.
Właściwości i zastosowanie octu jabłkowego
Dobry ocet jabłkowy to prawdziwe bogactwo cennych składników – witamin (A, E, K, B1, B2 i B12), pierwiastków (potasu, wapnia, magnezu, chloru, sodu, siarki, selenu, miedzi, fluoru i krzemu), enzymów, kwasów organicznych, pektyn, aminokwasów i bioflawonoidów. Dzięki temu regularne stosowanie octu jabłkowego może przynieść wiele korzyści.
Wspomniany już Hipokrates mieszankę octu i miodu wykorzystywał do leczenia chorób skóry, kaszlu oraz innych infekcji. W późniejszym okresie starożytne receptury rozwijano, znajdując kolejne zastosowania. Obecnie do działań octu jabłkowego, które znajdują potwierdzenie w badaniach naukowych należą:
- poprawa gospodarki lipidowej, co przyczynia się do obniżenia cholesterolu i triglicerydów – co ważne jest szczególnie u osób z cukrzycą
- poprawa gospodarki energetycznej organizmu, dzięki czemu zwiększa się uczucie sytości, ocet jabłkowy jest więc ważnym składnikiem diety odchudzającej oraz u osób zmagających się z insulinoopornością i cukrzycą, a jako naturalny probiotyk korzystnie wpływa na florę jelitową,
- właściwości przeciwdrobnoustrojowe, czyli działania wspomagające eliminację bakterii, wirusów, pasożytów i grzybów, dlatego ocet jabłkowy często stosowany jest do walki z trądzikiem, łuszczycą, kurzajkami czy grzybicą.
Poza właściwościami leczniczymi ocet jabłkowy wykazuje także duży potencjał kosmetyczny. Stosowany jest nie tylko w walce z trądzikiem, ale także z przebarwieniami i pierwszymi zmarszczkami – w formie toniku do twarzy, kremu lub maseczki. Z powodzeniem wykorzystywany jest również w pielęgnacji włosów. Jako płukanka lub szampon ocet jabłkowy sprawdza się w roli pogromcy łupieżu, dba, aby włosy mniej się przetłuszczały oraz były zdrowe, gładkie i błyszczące.
Jakie są cechy dobrego octu jabłkowego?
Niepasteryzowany
Proces pasteryzacji, czyli proces konserwacji za pomocą podgrzewania do wysokiej temperatury, zabija wszystkie zawarte w occie mikroorganizmy. Oznacza to, że ocet jest w ten sposób okradany z aktywnych enzymów i żywych kultur bakterii, czyli wszystkiego, co wytworzyło się podczas miesięcy dojrzewania. Wykonany z wysokiej jakości składników ocet jabłkowy nie wymaga pasteryzacji. Zawarty w nim kwas octowy jest naturalnym konserwantem, dzięki czemu ocet się nie psuje, a wręcz odwrotnie. Dzięki nieprzerwanej cichej fermentacji staje się on jeszcze bogatszy i smaczniejszy. Niepasteryzowany ocet jabłkowy można przechowywać w zamkniętych butelkach nawet przez kilka lat.
Niefiltrowany
Ocet niefiltrowany to taki, który nie został przecedzony, ani przetworzony w żaden inny sposób, aby uzyskać ocet o większej przejrzystości. Oznacza to, że zawiera więcej od filtrowanego składników odżywczych, w tym żywych bakterii. Cechą charakterystyczną niefiltrowanego octu jabłkowego jest jego mętna struktura, zawierająca naturalny osad owocowy oraz tzw. “matkę octową”.
Matka octowa lub po prostu matka to część octu jabłkowego, która na pierwszy rzut oka nie wygląda zbyt zachęcająco. Ma mętną, nierzadko galaretowatą strukturę i osadza się na dnie butelki. To jednak dobre oznaki – zmętnienie niesie za sobą wiele korzyści zdrowotnych. Matka octowa jest naturalną substancją zawierającą grupę wartościowych mikroorganizmów – żywych kolonii bakteryjnych, a także wciąż żywych drożdży rozwijających się podczas procesu fermentacji. Występowanie matki w occie świadczy o tym, że jest on niefiltrowany i niepasteryzowany. To również informacja, że wciąż przebiegają w nim procesy dojrzewania, czyli jest nadal żywy, a tym samym bogaty w żywe kolonie probiotyczne. Dzięki temu ocet jabłkowy jest wartościowym, naturalnym probiotykiem. Matka uważana jest za octowy skarb także dlatego, że można ją ponownie wykorzystać w produkcji octu.
Surowy
Dlaczego dobry ocet to surowy ocet? Słowo „surowy” odnosi się do octu, który nie przeszedł przez procesy filtracji i pasteryzacji, ani przez inne procesy chemiczne – również na etapie uprawy jabłek, nie zawiera także żadnych sztucznych dodatków. Niepasteryzowany, zachowuje wszystkie naturalne właściwości wynikłe z procesu wielomiesięcznej fermentacji. Nawet po zabutelkowaniu zachodzą w nim aktywne procesy dojrzewania, zatem z biegiem czasu taki ocet stanie się jedynie bogatszy – zyska wzmocnienie aromatu i smaku, klarowność i ciemniejszą barwę. Zmiany te świadczą jedynie o wysokiej jakości produktu.
Tradycyjnie fermentowany
Żywy ocet to taki, który powstał wyłącznie w naturalnym, niczym nie przyspieszanym procesie długotrwałej fermentacji. Na wysoką jakość octu jabłkowego wpływ ma możliwie jak najprostszy proces produkcji, podczas którego nie wykorzystuje się żadnych sztucznych dodatków, barwników, konserwantów, siarczynów czy sztucznych przeciwutleniaczy. W takim powolnym procesie, zalane wodą owoce leżakują i dojrzewają w beczkach lub kadziach, ze stałym dostępem tlenu, w sprzyjającej temperaturze około 20 stopni. W tych warunkach ulegają fermentacji. Najpierw krótkiej alkoholowej, która następnie, za sprawą bakterii z rodziny Acetobacter, przechodzi w fermentację octową. Cały ten proces może trwać od kilku do nawet kilkunastu miesięcy, w przeciwieństwie do octów wytwarzanych metodą przemysłową, w zbiornikach ze stali nierdzewnej, które rozlewane są do butelek nawet już po kilkunastu godzinach po rozpoczęciu procesu. W produkcji komercyjnej wykorzystuje się również często generatory octowe, w których gotowy ocet uzyskuje się w ciągu kilku dni. Zanim taki ocet trafi do butelek zostaje poddany destylacji, filtracji i rozcieńczeniu. Jego cena zawsze będzie niższa, tak jak i jego jakość.
Z najlepszych, całych jabłek
Dobry ocet jabłkowy to taki, wytworzony z ekologicznych jabłek lub tych, które pochodzą ze sprawdzonego źródła – sadów wolnych od chemikaliów i pestycydów, w których nie opryskuje się owoców. Jabłka użyte do produkcji octu mają ogromny wpływ na jego ostateczny smak i aromat, dlatego im lepsze owoce trafią do produkcji, tym lepszy ocet uzyskamy. Doskonałym wyborem jest wykorzystanie soczystych i aromatycznych gatunków, takich jak: złota i szara reneta, champion, antonówka, malinówka i koksa pomarańczowa.
Najbogatszy w wartości odżywcze ocet powstaje z całych owoców, np. w formie pulpy owocowej, czyli zgniecionych jabłek – skórki, miąższu, gniazd nasiennych oraz samych nasion. W odróżnieniu od octów robionych z soków i odpadów, znajdziemy w nim maksimum prozdrowotnych składników występujących w jabłkach. Wyciskając sok, wyrzucane jest to, co najcenniejsze – skórka i miąższ. To w nich znajdziesz błonnik w postaci pektyn.
Skórka to aktywna biologicznie powierzchnia. Dzięki promieniom słonecznym, powstają w niej różnego rodzaju pigmenty, tzw. bioflawonoidy. Są to naturalne antyoksydanty, które usuwając z organizmu wolne rodniki, działają przeciwzapanie, zmniejszają m.in. ryzyko rozwoju nowotworów, chorób serca czy cukrzycy. To w skórce i tuż pod nią znajduje się najwięcej błonnika (niemal połowa), witamin, folianów i fitosteroli. Znajdziesz w niej również kwas ursolowy, który posiada właściwości ograniczające wchłanianie tłuszczu. Miąższ to także źródło błonnika, który wspiera usuwanie toksyn z organizmu, wspomaga trawienie, przeciwdziała zaparciom. A jak to jest z ogryzkiem? Jego spożywanie zyskało złą sławę za sprawą przeprowadzonych niegdyś badań, podczas których w pestkach wykryto cyjanek. Prawda jest taka, że ta trująca substancja występuje w nich jedynie w znikomych ilościach i odnosząc się do artykułu opublikowanego przez naukowców z Uniwersytetu Cambridge, aby umrzeć z powodu zatrucia cyjankiem występującym w nasionach, trzeba by było zjeść ich ok. 143 naraz. Rezygnując z gniazd nasiennych tracimy natomiast ok. 90% występujących w jabłkach (ok. 90 mln) pożytecznych dla jelit bakterii, w tym niezwykle ważnych pałeczek Lactobacillus. Różnorodność bakterii dostarczanych do naszego organizmu jest bardzo ważna dla naszych jelit. Bogata flora bakteryjna może bowiem potencjalnie ochronić nas przed chorobami autoimmunologicznymi i układu krwionośnego.
W szklanej butelce
Dlaczego warto wybrać ocet jabłkowy w szklanej butelce zamiast w plastikowej? Po pierwsze, szkło jest lepsze dla naszej planety – wykonane z całkowicie naturalnych surowców, w 100% nadaje się do recyklingu. Po drugie, szkło jest bezpieczniejsze dla naszego zdrowia. Szklane butelki, w przeciwieństwie do większości plastikowych odpowiedniczek, nie zawierają żadnych szkodliwych substancji, takich jak BPA, PCV lub poliwęglan. Zatem żadne chemiczne związki nie przedostaną się do octu jabłkowego ze szklanej butelki. Szkło jest także surowcem neutralnym smakowo, nie wpływa więc na produkty w nim przechowywane.
Ocet jabłkowy w postaci płynnej czy w tabletkach?
Nie lubisz smaku i zapachu octu jabłkowego, i zastanawiasz się nad spożywaniem jego w postaci tabletek? Z pewnością jest to wygodna forma, jednak czy na pewno tak wartościowa jak picie octu w formie płynnej?
Ocet jabłkowy w tabletkach
Tabletki z octu jabłkowego to suplement znany głównie ze swojej zdolności pomocy w procesie odchudzania. W ostatnim czasie coraz częściej mówi się także o możliwości wykorzystywania tego produktu do obniżania poziomu cholesterolu. Mimo, że suplementy wytwarzane z octu jabłkowego mogą mieć pewne zalety, zdają się posiadać także wady. Do produkcji tabletek wykorzystuje się ocet jabłkowy, który następnie jest odwadniany i przetwarzany w formę pastylki z dodatkowymi składnikami chemicznymi, np. z substancjami przeciwzbrylającymi czy wypełniającymi. Tabletka z octu jabłkowego przechodzi więc przez więcej etapów produkcji niż wysokiej jakości ocet w formie płynnej. Duże znaczenie ma także ocet wykorzystywany do wytworzenia suplementu – w większości jest on wyprodukowany metodą przemysłową, filtrowany i pasteryzowany, czyli pozbawiony najbardziej wartościowych składników.
Istotne jest również dawkowanie tabletek z octu jabłkowego. Może mieć ono potencjalnie poważne skutki uboczne. Ostrożne powinny być szczególnie osoby z cukrzycą. Tabletki mogą także zaburzać równowagę kwasowo-zasadową w organizmie, a ich nadmierne spożycie może powodować spadek poziomu potasu. Dlatego przed wdrożeniem suplementu do diety należy skonsultować się z lekarzem.
Ocet jabłkowy w postaci płynnej
Ocet jabłkowy w formie płynnej, naturalnie wytworzony z całych jabłek i nie poddany procesom filtracji i pasteryzacji, zdaje się wykazywać większy potencjał leczniczy i pielęgnacyjny niż tabletki. Dzięki temu, ocet jabłkowy może chronić przed nadciśnieniem i obniżać cholesterol, pomaga także w walce z wolnymi rodnikami i zrzuceniem zbędnych kilogramów, wykorzystywany jest również w profilaktyce i zwalczaniu cukrzycy. Może być stosowany zarówno zewnętrznie, jak i od wewnątrz. Dawkować go można w formie napoju – 1-2 łyżki stołowe octu jabłkowego rozcieńczyć należy w szklance wody. Taką miksturę spożywa się 1-2 razy dziennie – rano na czczo i przed posiłkami.
Na zewnątrz ocet jabłkowy w formie płynnej stosowany jest często jako tonik do twarzy i płukanka do włosów, można nim także nacierać lub przecierać miejsca z problemami skórnymi. Poza apteczką i kosmetyczką, ocet jabłkowy od wieków doskonale sprawdza się także w kuchni, jako dodatek do dressingów, sosów sałatkowych i marynat.
Podsumowanie
Dobry ocet jabłkowy – niefiltrowany, niepasteryzowany i z najlepszych jabłek, posiada wiele cennych właściwości. Warto włączyć go do codziennej diety – regularnie pijąc lub dodając do potraw, a także stosować zewnętrznie, na skórę lub włosy. Należy jednak pamiętać, że ocet jabłkowy nie jest lekarstwem samym w sobie. Jeżeli jednak jest on wysokiej jakości może znacznie wspomóc kurację leczniczą i profilaktykę różnych dolegliwości.
Piję i produkuję od lat ocet jabłkowy i przeczytam wiele artykułów na ten temat. Autor w tym artykule bardzo rzeczowo opisał wszelkie informacje z tym związane. Dowiedziałam się wielu ciekawych rzeczy w temacie. Lubię jak ktoś solidnie podchodzi do tematu nawet jeśli komuś wydaje się tematem oczywistym lub dla kogoś mało ważnym. Nie jest to artykuł typu ,,szybkie bicie piany,, co jest nagminnym zjawiskiem w mediach społecznościowych. Brawa dla autora, tak trzymać.
Świetny artykuł!!!jestem pod wrażeniem! zastanawiam się skąd zebraliście aż tyle informacji o zbawiennym działaniu tego produktu.
Brakuje mi tylko informacji o was, pod kątem jak wy produkujecie i gdzie odbywa się produkcja ? chodzi o zaufanie, jest teraz tylu sprzedających że trudno wybrać i ocenić jakość jeżeli się na tym nie znam. Pozdrawiam serdecznie.