Odpowiednio zbilansowana dieta, częsta aktywność fizyczna oraz suplementacja wartościowych składników odżywczych jest nieodłączną częścią zdrowego stylu życia. Dzięki wzrastającej świadomości na temat tego, co warto włączyć do codziennego menu – coraz więcej osób sięga po produkty pochodzenia naturalnego, aby polepszyć swoje samopoczucie.

Olbrzymim źródłem wiedzy na temat właściwości ziół i wszelkiego rodzaju roślin jest medycyna ajurwedyjska. Jej tradycja sięga aż starożytnych Indii i wykorzystywana jest od setek lat do wzmacniania odporności czy zwalczania objawów niektórych chorób. Jedną z naturalnych mieszanek ziołowych najczęściej wykorzystywanych w ajurwedzie jest triphala. Warto zatem dowiedzieć się więcej o jej drogocennych, zdrowotnych właściwościach.

Co to jest Triphala?

Triphala jest jedną z najdłużej znanych mieszanek ziołowych o cudownych właściwościach leczniczych. Wykorzystywana od setek lat przez mieszkańców Indii jako remedium na cały szereg dolegliwości, od problemów żołądkowych, po choroby jamy ustnej. Obecnie świadomość na temat cennego działania triphali rozpowszechniła się na tyle, że stosuje się ją niemal na całym świecie. Pierwsze odniesienia do zdrowotnego zastosowania tej mieszanki sięgają 1500 lat p.n.e. – już wtedy opisywano jej drogocenne aspekty w starożytnych tekstach sanskryckich dotyczących medycyny i chirurgii.

Triphala lub triphala churna to tradycyjna, ziołowa mieszanka, składająca się z trzech sproszkowanych owoców. Jej nazwa to połączenie trzech sanskryckich słów: “tri” czyli trzy, “phala” czyli owoc, i “churna” czyli proszek. W mieszance tej znajdziemy bowiem amlę, haritaki i bibhitaki. To właśnie miks wyżej wymienionych składników sprawia, że triphala ma tak szerokie i różnorodne zastosowanie. Osobno, działanie tych owoców nie przynosi aż takich efektów, ale to właśnie dzięki wspólnej kompozycji i wzajemnym uzupełnianiu się, mieszanka ta zapewnia wysoką skuteczność.

mieszanka superfoods detoks w tubie 150g z ekologicznego papieru; obok wysypana kupka zawartości

Bio Mix DETOKS – 150 g

(18 opinii)

Zobacz w sklepie

Triphala – skład

Jak wyżej wspomnieliśmy, triphala to mieszanka, w skład której wchodzą trzy owoce: amla, haritaki i bibhitaki. Wysuszone i sproszkowane, łączone są w trzech równych częściach. Za sprawą takiej kompozycji, triphala postrzegana jest jako środek regulujący trzy dosze, oraz ma na celu przywrócenie równowagi tridosha.

Co to oznacza?

W medycynie ajurwedyjskiej koncepcja tridosha jest fundamentalnym elementem diagnozy i leczenia. Tridosha odnosi się do trzech podstawowych bioenergetycznych sił lub dosz, które stanowią strukturę i funkcjonowanie ciała. Dosze to Vata, Pitta i Kapha, które reprezentują różne elementy i funkcje w organizmie.

Vata: jest to dosza, która jest złożona z przestrzeni i powietrza. Vata odpowiada za ruch, oddychanie, komunikację nerwową, wydzielanie i inne funkcje związane z ruchem. Gdy Vata jest niezrównoważona, może prowadzić do problemów takich jak suchość skóry, bezsenność, lęki i niestrawność.
Pitta: składa się z ognia i wody. Odpowiada za procesy trawienia, metabolizm, termoregulację, inteligencję i witalność. Nierównowaga Pitta może manifestować się jako nadmiar ciepła w organizmie, zwiększona kwasowość żołądka, zaparcia i nadmierna krytyczność.
Kapha: to ziemia i woda. Jest odpowiedzialna za strukturalne aspekty ciała, nawilżenie, stabilność, odporność i wytrzymałość. Kiedy Kapha jest niezrównoważona, może prowadzić do nadmiernego gromadzenia się wody w organizmie, nadmiernego przyrostu masy ciała, letargu i uczucia ciężkości.

Amalaki jest bogate w witaminę C i przeciwutleniacze, co pomaga w oczyszczaniu organizmu i wzmacnianiu odporności. Bibhitaki jest znane ze swoich właściwości detoksykacyjnych i leczniczych na układ oddechowy. Haritaki działa przeciwbakteryjnie, przeczyszczająco i pomaga w utrzymaniu zdrowia jelit.

Triphala jest szeroko stosowana w ajurwedzie do wspomagania trawienia, oczyszczania organizmu, regulacji wagi ciała oraz ogólnego odżywiania i równowagi dosz.

Dowiedz się więcej o ich cennych właściwościach owoców, które tworzą tę mieszankę.

infografika przedstawiająca skład mieszanki triphala: owoce amla, haritaki i bibhitaki

Amla (Emblica officinalis)

Amla, czyli agrest indyjski, jest owocem o szerokim działaniu leczniczym. Te owoce małego do średnich rozmiarów drzewa, to jedne z najstarszych, jadalnych owoców Indii (1). Mają kwaśny, cierpki smak oraz włóknistą teksturę. Z tego powodu często pikluje się je w syropie z cukrem, lub stosuje jako składnik potraw.

Owoce amli zawierają witaminy, aminokwasy i minerały (m.in. żelazo, wapń i fosfor). Co ciekawe, charakteryzują się wysoką zawartością witaminy C, dzięki czemu znajdują zastosowanie przy ogólnej poprawie odporności czy w walce z gorączką. Znajdziemy w nich również całą masę cennych roślinnych związków o działaniu przeciwzapalnym i przeciwutleniającym, takich jak fenole, taniny, kwas filembelowy, rutyna czy kurkuminoidy.

W medycynie ajurwedyjskiej po owoce, jak i ekstrakt z nich sięga się w celu zwalczenia objawów ze strony układu pokarmowego, np. zatwardzenia czy dolegliwości żołądkowych. Działanie regeneracyjne agrestu indyjskiego pozytywnie wpływa również na pracę wątroby.

Kilka z badań przeprowadzonych na zwierzętach wykazało, że amla może działać przeciwnowotworowo. Podczas badań probówkowych, naukowcy dowiedli, że ekstrakt z agrestu indyjskiego hamował wzrost komórek nowotworowych szyjki macicy i jajników (2,3). Niemniej jednak, brakuje badań z udziałem ludzi, aby jednoznacznie potwierdzić takie działanie.

Haritaki (Terminalia chebula)

Haritaki, czyli owoc migdałecznika, jest szeroko stosowaną rośliną o charakterze przeciwzapalnym i uspokajającym. Porasta tereny Bliskiego Wschodu, Indii, Chin i Tajlandii, gdzie stosuje się ją leczniczo w tradycyjnej medycynie. Wysoko cenione jest w Ajurwedzie, gdzie często nazywane jest “królem leków” (5).

Te małe, zielone owoce zawierają w sobie fitochemikalia, jak terpeny, polifenole, antocyjany i flawonoidy – wszystkie o imponujących właściwościach zdrowotnych.

Za sprawą takiego składu, już w starożytności sięgano po haritaki przeciwko licznym schorzeniom, takim jak choroby serca, astma, wrzody czy problemy żołądkowe (4). W medycynie ajurwedyjskiej rośliną tą leczono dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Współcześnie, badania naukowe potwierdziły silnie przeciwzapalne i antyoksydacyjne właściwości tych owoców. Badania na zwierzętach dowiodły, że owoce migdałecznika zwiększają czas pasażu jelitowego, co może przynieść ulgę przy zaparciach (6,7).

Bibhitaki (Terminalia bellirica)

Bibhitaki to drzewo, które powszechnie porasta tereny południowej Azji. Jego owoce, za sprawą silnych właściwości oczyszczających, skutecznie wspierają proces detoksykacji, regeneracji i odnowy ciała.

W Ajurwedzie od setek po bibhitaki lat sięga się, aby leczyć cukrzycę, wysokie ciśnienie krwi i reumatyzm. Owoce tego drzewa stosuje się również jako środek przeciwko infekcjom bakteryjnym i wirusowym.

Co przyczynia się do tak szerokiego zastosowania tej rośliny? Otóż w jej składzie znajdziemy taniny, kwas elagowy, kwas galusowy, lignany, flawony, jak i wiele innych roślinnych związków o równie imponującym działaniu prozdrowotnym (8).

Szczególnie dogłębnie badane są w ostatnich czasach przeciwzapalne właściwości bibhitaki. W jednym z badań wykazano m.in. że owoce te znacząco obniżają poziom moczowego u osób chorych na dnę moczanową (9).

Kwas elagowy i galusowy to natomiast dwa fitochemikalia o korzystnym wpływie na poziom cukru we krwi, wrażliwość na insulinę i wagę ciała (10,11). W badaniach na zwierzętach oba te związki przyczyniły się do regulacji wysokiego poziomu cukru we krwi oraz poprawie insulinooporności (12).

Triphala – właściwości

infografika obrazująca właściwości triphali

1. Działa przeciwzapalnie i przeciwutleniająco

Wysoka zawartość antyoksydantów i polifenoli sprawia, że triphala cechuje się wyjątkowym działaniem przeciwzapalnym. Witamina C, flawonoidy, polifenole, saponiny i taniny – to tylko cześć substancji aktywnych wchodzących w skład tej mieszanki (13).

Udowodniono, że dieta bogata w antyoksydanty redukuje ryzyko wystąpienia chorób serca, niektórych nowotworów, cukrzycy i przedwczesnego starzenia się (16,17,18,19). Przyczynić się może również do poprawy wydolności i wyników sportowych (20). Związki te zwalczają bowiem stres oksydacyjny wywołany przez wolne rodniki.

Obecność stanu zapalnego łączony jest ze zdecydowaną większością chorób. Jedną z nich jest artretyzm. Stan zapalny dotyka tu jeden, lub więcej stawów, a to powoduje ich ból i sztywność. Stan ten ulegać może pogorszeniu wraz z wiekiem. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach udało się dowieść, że triphala skutecznie redukuje stan zapalny i uszkodzenia wywołane chorobą (14). Jedno z nich w szczególności wykazało poprawę kondycji kości i chrząstek, wśród których nastąpiło niszczenie spowodowane reumatoidalnym zapaleniem stawów (15).

2. Może działać przeciwnowotworowo

Choć wciąż brakuje badań z udziałem ludzi, przeprowadzone do tej pory eksperymenty na zwierzętach oraz probówkowe wskazują na możliwe przeciwnowotworowe działanie triphali.

Przebadano m.in. działanie triphali na różne linie komórkowe nowotworów, takie jak rak jelita grubego, piersi, prostaty, wątroby i inne. W badaniu in vitro z 2015 roku wykazano, że ekstrakt z triphali może wykazywać działanie przeciwnowotworowe poprzez hamowanie wzrostu komórek nowotworowych, indukowanie apoptozy (programowanej śmierci komórki nowotworowej) oraz zmniejszanie inwazyjności i migracji komórek nowotworowych. Badacze odkryli, że w jego składzie całe bogactwo związków fenlowych, takich jak naryngina, kwercetyna, homoorientyna czy izoramnetyna. To one mogą odpowiadać za takie działanie ekstraktu (16).

W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach triphala również wykazywała potencjał w hamowaniu wzrostu nowotworów. Przykładowo, badania na myszach wykazały, że mieszanka ta może wykazywać działanie przeciwnowotworowe poprzez zmniejszanie objętości guza i hamowanie przerzutów (17,18).

Naukowcy podkreślają, że za takie działanie również odpowiedzialne mogą być antyoksydanty zawarte w triphali, jak kwas galusowy czy polifenole.

3. Może wspomóc odchudzanie

Triphala jest często stosowana w kontekście odchudzania w medycynie ajurwedyjskiej. Obecnie dysponujemy coraz większą liczbą badań naukowych dotyczących wpływu tej mieszanki na utratę wagi, i choć większość z nich została przeprowadzona na zwierzętach, a dowody kliniczne na jej skuteczność u ludzi są ograniczone, warto się temu przyjrzeć.

W jednym z eksperymentów na myszach karmionych dietą wysokotłuszczową dowiedziono, że suplementacja triphalą może prowadzić do zmniejszenia masy ciała, obniżenia poziomu tkanki tłuszczowej, regulacji metabolizmu, a nawet poprawy parametrów lipidowych (19).

Podobne wyniki przyniosły badania z udziałem ludzi, m.in. to z 2012 roku. Otyli uczestnicy w wieku od 16 do 60 lat spożywali dwa razy dziennie, przez okres 12 tygodni, 5 g triphali lub placebo. U osób z grupy stosującej triphalę zaobserwowano znacząco większą redukcję masy ciała, obwodu talii i poziomu tłuszczu w organizmie niż w grupie placebo (20).

Triphala może wpływać na utratę wagi poprzez różne mechanizmy. Zawarte w niej zioła mają potencjał do regulowania metabolizmu, poprawy trawienia, oczyszczania organizmu z toksyn oraz redukcji zaparcia i wzdęć.

4. Może pomóc pozbyć się zaparć

Już od setek lat triphala jest szeroko stosowana w Ajurwedzie jako naturalne remedium na zaparcia i problemy z trawieniem.

Wykazując łagodne działanie przeczyszczające, sprzyja stymulacji perystaltyki jelitowej i zwiększaniu ruchów jelitowych, a to z kolei pomóc może w zwalczaniu zaparć oraz ułatwić regularne wypróżnianie się. Ponadto, składniki triphali mają właściwości żółciopędne, które pomagają w prawidłowym trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych. Poprawiają także działanie enzymów trawiennych i stymulują produkcję kwasu żołądkowego, co przyczynia się do prawidłowego trawienia.

Nie bez znaczenia jest również działanie przeciwzapalne mieszanki. Łagodząc stany zapalne jelit, możemy uporać się z problemami trawiennymi i zaparciami.

Co na to badania?

W jednym z nich, pacjenci, którzy przez 14 dni stosowali naturalny preparat przeczyszczający składający się z łuski nasion babki jajowatej, ekstraktu senny i triphali, doświadczyli poprawy częstotliwości wypróżnień, redukcji czasu trwania defekacji oraz zmniejszenia uczucia dyskomfortu związanego z zaparciami (21).

W innym udział wzięli uczestnicy z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Stosowanie triphali przez 45 dni prowadziło do poprawy częstości wypróżnień, zmniejszenia napięcia w jamie brzusznej i zwiększenia objętości kału (22).

5. Może poprawić zdrowie jamy ustnej

Triphala może mieć korzystny wpływ na zdrowie jamy ustnej i pomagać w zapobieganiu próchnicy. Jej składniki, takie jak Amla, Bibhitaki i Haritaki, mają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i antyoksydacyjne, które przyczyniają się do zdrowia jamy ustnej.

Mieszanka ta może zatem pomóc w zwalczaniu bakterii odpowiedzialnych za próchnicę i choroby dziąseł, takie jak Streptococcus mutans. Hamowanie wzrostu tych bakterii może natomiast przyczynić się do zmniejszenia ryzyka powstawania próchnicy. Poparcie stanowić tu może eksperyment z udziałem 143 dzieci. W czasie jego trwania zaobserwowano, że płukanie jamy ustnej płynem zawierającym ekstrakt z triphali przyczyniło się do redukcji płytki nazębnej i stanów zapalnych dziąseł (23). Podobne rezultaty przyniosło badanie, w którym uczestniczyli hospitalizowani pacjenci z chorobami przyzębia (24).

Regularne stosowanie triphali może pomóc w utrzymaniu zdrowej higieny jamy ustnej. Można ją stosować jako płukankę, pastę do zębów lub proszek do mycia zębów. Triphala może pomóc w usuwaniu osadów, bakterii i zanieczyszczeń, a także w utrzymaniu świeżego oddechu.

Należy jednak pamiętać, że triphala nie zastąpi codziennej higieny jamy ustnej, takiej jak regularne szczotkowanie zębów, nitkowanie i wizyty u dentysty.

Triphala – jak stosować?

jak stosować triphale, przykladowo wymieszać proszek w szklance soku pomarańczowego

To produkt, który kupić można w wielu formach – jako proszek, kapsułki, czy ekstrakt w kroplach. Dlatego też mieszanka ta może być stosowana na kilka sposobów. Niezależnie od formy przyjmowania, triphala najlepiej działa na pusty żołądek.

Triphala jako proszek – najczęściej jest stosowana do zrobienia drogocennego naparu. Wystarczy zalać pół łyżeczki proszku, ciepłą, ale nie wrzącą wodą, dokładnie wymieszać i poczekać aż napój ostygnie. Sproszkowaną triphalę mieszać możesz również w miodzie lub maśle klarowanym.
Triphala jako tabletki – przyjmowanie jej jest wygodną opcją, ponieważ nie wymaga specjalnego przygotowania naparu. Tabletki z triphalą mogą być przyjmowane raz, bądź dwa razy dziennie tuż przed posiłkiem.
Triphala w formie kropel – produkowana również w postaci płynnej esencji, dzięki temu można ją dodać do dowolnego soku, wody, herbaty. Napój z dodatkiem triphali można wypić nawet 3 razy dziennie, nie należy jednak przekraczać ilości kropel podanej na opakowaniu.

W celu poprawy trawienia oraz przeciwko zaparciom triphalę najlepiej spożywać w godzinach wieczornych, około 2 godziny po jedzeniu i najpóźniej 30 minut przed pójściem spać.

Jak długo można stosować triphalę?

Czas stosowania tej ziołowej mieszanki może się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia. Generalnie triphalę można bezpiecznie stosować długoterminowo przez okres kilku tygodni do kilku miesięcy. Zaleca się jednak, aby co 10 tygodni zastosować 2-3 tygodnie przerwy, żeby dać organizmowi odpocząć oraz zachować jej skuteczność.

Triphala – dawkowanie

Stosując mieszankę należy pamiętać też o jej odpowiednim dawkowaniu. W zależności od danych potrzeb i efektu na jakim nam zależy, triphala może być podawana w różnych ilościach.

Najczęściej przyjmowaną dawką jest od 500 mg do 1 g dziennie, chociaż również większe dawki znajdą zastosowanie w zwalczaniu zaparć (25).

Uważaj jednak wprowadzając triphalę do swojej diety. W większej ilości roślina może działać przeczyszczająco, dlatego zawsze lepiej zacząć od mniejszej porcji i stopniowo ją zwiększać. Z kolei mniejsza dawka przyjmowana regularnie będzie działała oczyszczająco i wzmacniająco na organizm.